Zimowa Kraina Czarów – MOko.

Kiedy zaczynam się snuć po domu jak zbity pies i gdy jak u Mickiewicza: Czegoś mi brakuje, coś widzieć żądam; I tęskniąc sobie zadaję pytanie: czy to już T E N  C Z A S, to odpowiedź zazwyczaj jest jedna. Tak, pora jechać w góry.

Ledwie miesiąc minął, a już chciało się gór, chciało się przewietrzyć głowę, przemrozić myśli. Domowa stacja meteorologiczna funkcjonowała niemalże od pierwszych dni grudnia, optymalizacja wyboru terminu wypadu była ściśle uzależniona od warunków 😀 cóż ukrywać, warun ważna rzecz, by zdjęcia fajne były, a aparat nie ucierpiał od śnieżycy!

Oczywiście jak zwykle mój kompas w głowie wskazywał na kierunek Kuźnice, ale z racji nie do końca pewnej pogody stwierdziłam: aa kij. Lata nie byłam na Morskim Oku! A bo co to dla mnie za wyzwanie, jak droga asfaltowa, blablabla. W sezonie nie ma to żadnego uroku, jeszcze tysiąc pięćset ludzi na każdy metr kwadratowy.  Postanowiłam jednak zaryzykować- jak się okazało, intuicja mnie nie zawiodła. 🙂 Z resztą – zimowa sceneria robi z tego miejsca całkowicie bajkowe otoczenie! Człapie się to 10 kilometrów i całą drogę można się zachwycać, naprawdę.

Co tu dużo gadać, popatrzcie z resztą sami: 

 

Samo Morskie Oko to największe jezioro w Tatrach, położone u stóp Mięguszowieckich Szczytów, na wysokości 1395 m n.p.m. Panorama przedstawia od wschodu Grań Żabich (Żabia Czuba 2079 m.n.p.m., Żabi Szczyt Niżni 2098 m.n.p.m., Żabi szczyt Wyżni 2259 m.n.p.m.), Mięguszowieckie Szczyty (Czarny 2404 m.n.p.m., Pośredni 2393 m.n.p.m., Wielki 2438 m.n.p.m.), Cubrynę ( 2376 m.n.p.m.) po Szpiglasowy Wierch (2172 m.n.p.m.). Dalej grań skręca w kierunku północnym i przez Miedziane (2233 m.n.p.m.) i Opalone (2115 m.n.p.m.) domyka otoczenie Morskiego Oka. Wyróżniająca się sylwetka Mnicha (2070 m.n.p.m.), zarys karu polodowcowego nad Czarnym Stawem (1583 m.n.p.m.) i ciemna barwa ściany Kazalnicy (2159 m.n.p.m.) to charakterystyczne składniki krajobrazu nad Morskim Okiem.

Panorama znad Morskiego Oka. 

„Bo jak jest zima, to ma być zimno. Takie jest odwieczne prawo natury” – prawda? Nie wszyscy jednak to przyjmują do wiadomości, tak samo jak to, że tą porą bardzo szybko zapada zmrok. Z Morskim Okiem związana jest groteskowa historia. Śmieszna i tragiczna zarazem. Tym bardziej, że zdarzyła się już nie jeden raz: turyści utknęli nad jeziorem, ponieważ zastał ich zmrok, a konne zaprzęgi wtedy nie kursują! Po godzinie 17 zaalarmowali straż pożarną, policję, biedny TOPR, a nawet wojewodę małopolskiego o tym, że mają problem z powrotem do Palenicy Białczańskiej, skąd zaczyna się szlak. Na miejsce wysłano dwa patrole policyjne. Okazało się, że na zejście czeka grupa niemal pięćdziesięciu turystów, którzy nie mają latarek i boją się zejść w dół. Czytając takie informacje, czasem mam wrażenie, że niektórych ludzi powinien nastraszyć głodny miś, by uruchomić ich szare komórki. 🙂

Oczywiście mam już takie zboczenie zawodowe, że będąc w górach pierwsze co, to patrzę komuś na buty 😀

Napatrzyłam się, na jakiś czas mi wystarczy. A żebym za bardzo się nie stęskniła – 7.01.2019 znowu lecę do Gruzji. Uwaga uwaga – na narty. Żeby było śmiesznie, będę je miała pierwszy raz w życiu na nogach. Boję się trochę, najbardziej chyba boję się tego, że… mi się to spodoba i będę miała kolejne (drogie) hobby. DZIOŁCHA Z GÓR I NA NARTACH NIE JEŹDZI!!!!!!!!! Trzeba to zmienić 😀 Przy okazji zobaczę, jak zimowa Kraina Czarów wygląda w wersji gruzińskiej.

Si ja! :)))))))

Kotłuje się.

Zimowa bajka.

Zimowa bajka znad tafli.

Po lodzie.

Zimowa bajka.

Jak widać, MOko wcale jeszcze nie zamarznęło…

Z kopyta kulig rwie…

Mnich – i ludzie na szczycie!

Swanetia.

Od mojego wyjazdu ze Swanetii minęły już dwa tygodnie. Wyjeżdżałam, to świata nie było widać, a dziś, patrząc na zdjęcia koleżanki, skręca mnie w środku – taka pogoda! W sumie w Polsce też nie ma na co narzekać, ale chcę jeszcze raz przenieść się do tej niesamowitej krainy na północnym zachodzie Gruzji.

Bo Swanetia jest magiczna. 

Po pół roku życia w Kazbegi nastał wreszcie ten moment, by znowu spakować plecak i ruszyć na drugi koniec Gruzji (tak blisko, a tak daleko!) – do Swanetii, w której zakochałam się, będąc tu po raz pierwszy, czyli dwa lata temu. Nie wiem, co ta kraina ma w sobie takiego, że przyciąga i niesamowicie hipnotyzuje. Może to lasy, ostre szczyty i całe górskie pasma, dzika przestrzeń, zadbane obejścia i porządek – czyli na dobrą sprawę wszystko to, czego jakoś tak brakuje czasem w Kazbegi. Niby ciągle to jedna i ta sama Gruzja, ale taka inna, która ciągle zachwyca – zwłaszcza taką porą roku i cudowną jesienią.

Swanetia jest pełna magii, tak samo jak ciepłe promienie słońca, przebijające przez złote liście. Definitywnie tego mi trzeba było, by naładować akumulatory i po prostu cieszyć się tym, co mam. I cieszyć się tym, jak jest. Po prostu się cieszyć, bo niczego więcej do szczęścia nie potrzeba.

Przeogromny masyw Szchara, przepiękna i kusząca Wiedźma-Uszba, piramidowy stożek Tetnuldi – można się napatrzeć na różnorodność górskich pejzaży i jednocześnie podziwiać całą panoramę grzbietu Wielkiego Kaukazu (którą nomen-omen podziwiałam w sierpniu z Elbrusa i również miałam dziki oczopląs).

Swanetia w pełnej krasie, jesiennym złotym porankiem.

Swanetia, ze względu na swoje górskie i trudno dostępne położenie przez lata była odizolowana od Gruzji. Wiele autonomicznych tradycji zachowało się po dziś dzień, czego głównym przykładem może być chociażby język swański – całkowicie odrębny, do niczego niepodobny, w codziennym użyciu.  „Dzień dobry” to „choczalada” 🙂

Jakoś ciężko to sobie wyobrazić, że 20-30 lat temu w Swanetii władzę sprawowała mafia, której główną zasadą, jaką się kierowała była zemsta rodowa i porywanie ludzi dla okupu. A może to tylko część mitu, legendy o swańskich góralach? Dziś w Mestii, stolicy regionu, jest porządek, hotele w stylu zakopiańskim, masa przytulnych knajpek, a ludzie są… No właśnie. Są tacy inni – niby górale z krwi i kości, a tacy inni – uśmiechnięci, otwarci, energiczni. Chyba, że po prostu jestem jakaś spaczona po całym sezonie, zbyt wielu ludzi spotkałam i każdy przejaw odbiegający od normy był dla mnie zaskoczeniem, to też możliwe 😀

Kilka ciekawostek:

• Dawno temu w każdym swańskim domu stał tron, na którym siadał tylko gospodarz.
• Swanetia – kraj tysiąca wież. Do dziś przetrwała zaledwie garstka, ale i tak stosunkowo dużo – w końcu to niemalże 1000 lat. Są dwa typy wież – mieszkalne, kilkupiętrowe i obronne strażnice – to zazwyczaj te samotne, których głównym celem było informowanie o nadejściu wroga. Choć tak naprawdę nikt nie wie po co i dlaczego – główną zagadką ich budowli jest chociażby brak okien, z których można by cokolwiek obserwować. 🙂 i żyć w nich ciężko, bo ani pieca, ani komina… dlatego swańskie wieże to zagwodzka. Lepiej pozostać przy podziwianiu, a nie roztrząsać! 😉 W Mestii wież zostało koło 40 – głównie mieszkalno-prestiżowych – przez wieki należały one do bogatych lokalnych klanów.
• W Swanetii znajduje się aż 299 lodowców.
• Drogę do Mestii wybudowano dopiero w 1935 roku.
• Swańska tradycja nakazuje  wypić nie mniej niż trzy kieliszki. Oczywiście najlepiej czaczy. Gdy wszystkie kieliszki się stukają, Swanowie z radością wołają: buczki buczki! Cokolwiek to oznacza.
• Szchara (5193m n.p.m.) to najwyższa góra Gruzji i tzreci co do wielkości szczyt całego Kaukazu. „Shkhara” – to po swańsku szczelina. Po gruzińsku „shkhara” to cyfra 9 – stąd często można usłyszeć, że Szchara ma 9 wierzchołków, co nie jest prawdą, bo jest to masyw. Z jej lodowców bierze początek rzeka Inguri.
• „Matterhorn Kaukazu”, schronienie bogini łowów Dali, „Wiedźma” to tylko niektóre nazwy dwuwierzchołkowej Uszby,  jednejz najbardziej charakterystycznych i najtrudniejszych gór całego Kaukazu. Na szczycie, wedle miejscowych podań, odbywały się sabaty czarownic. Brzmi zachęcająco. 😀

Swanetia była perełką – uwieńczeniem całego półrocznego pobytu w Gruzji. Jakby wszystkiego było mało i trzeba było jeszcze więcej. 

Wiecie co jest w tym wszystkim najlepsze? Że w przyszłym roku też tam będę. :)))))))))

Szchara po nocy.

Widok z podejścia na Jeziora Koruldi.

Podejście do lodowca Szchary.

Kaukaz.

Lodowiec Czaaladi.

Tęcza nad Mestią.

Panorama Kaukazu.

Konik złotą godziną.

Szchara.

Posypało cukrem pudrem.

Szchara.

Poranek w Swanetii.

Mestia.

Wiedźma-Uszba.

Sakartvelos gaumardżos.

Ostatnie kilkanaście godzin w Gruzji. Odliczamy. I jakoś tak, w przededniu powrotu do Polski, przypomina mi się wiersz Gałczyńskiego:

 

Ile razem dróg przebytych?
Ile ścieżek przedeptanych?
Ile deszczów, ile śniegów
wiszących nad latarniami?

Ile listów, ile rozstań,
ciężkich godzin w miastach wielu?
I znów upór, żeby powstać
i znów iść, i dojść do celu.

Ile w trudzie nieustannym
wspólnych zmartwień, wspólnych dążeń?
Ile chlebów rozkrajanych?
Pocałunków? Schodów? Książek?

Ile lat nad strof stworzeniem?
Ile krzyku w poematy?
Ile chwil przy Beethovenie?
Przy Corellim? Przy Scarlattim?

Twe oczy jak piękne świece,
a w sercu źródło promienia.
Więc ja chciałbym twoje serce
ocalić od zapomnienia.

 

Taka kwintesencja. Po 199 dniach w Gruzji zabieram manatki (o matko, już pakując się w domu wiedziałam, że będzie ciężko upchnąć to z powrotem, nienawidzę pakowania!) i wracam do Polski, do Domu. W Kazbegi miałam dom, w Witanowicach czeka na mnie Dom. Rodzina, Vincent i Lisa (moje Koty), Czacza i Bimber (Papugi) i rybki w akwarium, których nie rozróżniam, więc nie mają imion. Zanim przetułam się ze stolycy na południe pewnie minie pół dnia, ale najważniejsze, że JUTRO O TEJ PORZE BĘDĘ JUŻ W DOMU. Wróci stęskniona Agusia po swoich szalonych wojażach.

 

Niewyobrażalne, jak dużo wydarzyło się przez te 199 dni. To nie jak 6,5 miesiąca mojego życia, ale jak z 5 lat. Tyle ludzi, tyle historii, tyle opowieści, tyle atrakcji… Równie dobrze można kontynuować wyliczankę: tyle wina, tyle sałatki z pomidorów i ogórków, tyle chinkali – na żadne z nich nie mogę już patrzeć, bo wychodzą mi bokami! A wrażenia nie. Ich nigdy dość, bo lubię, jak się coś dzieje. Jestem wtedy w swoim żywiole. Odważyłam się i jestem z tego cholernie dumna. Myślę, że odnalazłam tu pracę swoich marzeń. W sumie to nawet nie spodziewałam się, że to będzie AŻ TAK wspaniały czas. Pod każdym względem.

Zrobiłam masę dobrych zdjęć, ciężko wybrać najlepsze – mam jedynie ulubione. 😉 Byłam na Kazbeku, Elbrusie, jednym z wierzchołków Chaukhi (nigdy wcześniej nie będąc nawet na ściance wspinaczkowej), zostałam okrzykniętą przez Gruzinów szaloną-rudą-wariatką-chuliganką-alpinistką i prosta super dziewuszką, zobaczyłam i poznałam lepiej kawał Gruzji: Chewsuretię, Tuszetię, raz jeszcze odwiedziłam Swanetię (o której napiszę więcej, jak już wrócę, nie ogarnę tego tak szybko!)… Tbilisi znam prawie jak Kraków (tak, to dobre porównanie. Wiem, gdzie co jest i w głównych ulicach się nie pogubię 😀 )…

 

Gruzja wciąga. Jest tak pełna paradoksów, że to aż niewyobrażalne, a żyjąc tutaj jeszcze pełniej to sobie uświadomiłam, a zwłaszcza – przekonałam się na własnej skórze. Ania rzuciła słuszną uwagą: „PRZEKLINAM DZIEŃ, W KTÓRYM PIERWSZY RAZ POSTAWIŁAM NOGĘ NA GRUZIŃSKIEJ ZIEMI”. 😀 To jak narkotyk. Wiesz, że to w pewnym stopniu złe, ale dalej tu wracasz i przyjmujesz kolejną dawkę. Półroczną.

Są turyści i są mieszkańcy i jest coś POMIĘDZY – ludzie tacy jak ja. Mieszkający, pracujący i przez to widzący z nieco innej perspektywy. Nigdy nie nazwą mnie mieszkanką, ale daleko mi od turystki. Takie pomiędzy – zawieszenie w czasoprzestrzeni.

 

Mimo to jest wiele rzeczy, których będzie mi brakować.

● Ludzie. To naturalne. Nie tylko ludzie gór, szalone świry, ale i zwykli kazbeccy. Wszyscy mówią, że Mochewcy (czyli mieszkańcy regionu Kazbegi) są trudni, zatwardziali i niemili. Owszem, jak to prawdziwi Górale. Zjednać Mochewca to wyzwanie. Ale zaskarbić sobie serce takiego, to znaczy znaleźć przyjaciela, który pomoże Ci o każdej porze dnia i roku i przenigdy nie zostawi na lodzie. Żadna sztuka zjednać sobie mieszkańca Kacheti, który po lampce wina kocha Ciebie i cały świat, będzie tańczył i śpiewał, opowiadając płaczliwe toasty. Nigdy nie zapomnę wzroku przewodników na Meteo, gdy pierwszy raz przyszłam tam w czerwcu, grzecznie się przywitałam, po czym postawiłam na stół flaszkę Soplicy. Wiadome, to tylko detal, który dopełnił całości, ale potem już za każdym razem miałam herbatę i kawę w ilościach hurtowych, podawane niemalże z ucałowaniem rączek 😀

 

● Miejsca. Jak wyżej. Góry, przede wszystkim góry i raz jeszcze góry. Wysokie przełęcze, Saberdze, najbardziej zasyfiałe, a jednocześnie tak magiczne Meteo… Wiele tego. Co miejsce, to wspomnienie.

 

● Sposób bycia. Życie z zasadą „miej wyjebane, będzie Ci dane”. Czasem się go nienawidzi, ale z czasem zaczyna się zauważać, jak wiele korzyści on przynosi i zupełnie nieświadomie zaczyna się powielać schematy, które jednocześnie doprowadzają do szału i sprawiają, że żyje się jakoś prościej. Bez pośpiechu, z uśmiechem i tym południowym, lajtowym podejściem do wszystkiego. „Przewróciło się? Niech leży!”

Kurde! Nawet za tymi posranymi taksówkarzami, co wołali do mnie przez 199 dni TRUSO? JUTA? VODOPADY?! będę tęsknić!

 

Czy to nie jest paradoks – teraz beczeć za Polską, a w Polsce za Gruzją? To jest zboczona miłość, doprawdy. Nie polecam. 😉

No cóż. Pora wracać do Polski. Mój rudy kolor włosów wyblakł od wiatru i słońca, trzeba sprawić, by znowu stał się płomienny. Cholernie stęskniłam się za widokiem Babiej Góry z okna, za kotami i papugami, kubkiem mleka zamiast śniadania, za karpatką, za szarlotką i kruchym ciastem,  nawet za piwem z sokiem i schabowym z kapustą. Byle kiszoną!! Najbardziej jednak stęskniłam się za tymi, co na mnie czekają. I to doceniam, za to dziękuję, bo nie ma łatwo żyć z człowiekiem, którego cały czas gdzieś nosi i nigdzie nie może zagrzać miejsca. Taki mój urok, taki los. Carpe diem!

 

 

Widok na lodowiec z Meteo.

Wiedźma w blasku wschodzącego słońca.

Agama kontempluje krajobraz.

Jaki tu spokój…

Ostatnie dni biura w tym sezonie. Jeszcze stąd na dobre nie wyjechałam, a już wiem, że wracam. Gruzja wciąga jak narkotyk, już chyba kiedyś gdzieś o tym wspominałam. Przeleciał ten czas jak błyskawica z prędkością światła. Korzystając ostatnio z wolnego i słonecznej pogody poszłam sobie na przełęcz Arsza. Posiedzieć, popatrzeć i powiedzieć Kazbekowi „papa, do zobaczenia!”. Takie swoiste deja-vu. To było moje pierwsze wyjście w góry w tym sezonie, musiało więc i być ostatnie. W kwietniu tuż za przełęczą śniegu było po kolana, w październiku udało się jeszcze złapać trochę żywych, mocnych barw i ciepłego światła. Złota gruzińska jesień, cieszę się, że udało mi się ją zobaczyć. Przekrój przez wszystkie cztery pory roku: wiosna, lato, jesień, zima.

Mkinvartsveri, otulona jesienną szatą.

Niesamowicie było obserwować te przejścia na własne oczy. Z dnia na dzień, nie istnieje coś pomiędzy – widać to dopiero po zdjęciach, które sobie przeglądam. Dziwię się, ile przez ten czas zobaczyłam, ile to ja przeżyłam… Działo się! Tylu ludzi poznałam, tyle wrażeń i doświadczeń… Muszę jeszcze stworzyć listę hitów sezonu – niewątpliwie trochę tego będzie! 😀 Przyjdzie jednak jeszcze na to pora – przecież zostało jeszcze prawie dwa tygodnie, przez które Gruzja może zaskoczyć jeszcze nie raz! 😉 Po pół życia tu zdarzyło mi się jednak pod sam koniec sezonu, że taksówkarz – i to w dodatku kazbecki! – błysnął humorem:

– Taxi nie nada?

– Niet, spasiba.

– A samaljot?

– Samaljot możet byt!

Zdesperowany był, nie trafił na turystę, to co pozostaje: obrócić całą sytuację w żart.

Z Przełęczy Arsza. Tu zaczęłam, tu kończę.

Łapie człowieka nostalgia. Sezon się kończy, Bezpieczny Kazbek zwinął bazę, coraz mniej ludzi na ulicach, wszyscy pochowani w domach, bo przecież zima idzie… Trzeba się więc napatrzeć na zapas, chłonąc widoki, by długimi, ciemnymi wieczorami w Polsce uśmiechać się na samą myśl, a patrząc na zdjęcia Kazbeku dziwić się i wspominać z rozrzewnieniem: „A ja tam byłam, tam, na samiuśkim szczycie…” To jest taki paradoks: teraz tęsknię za domem, za Polską, a będąc tam będę tęsknić za tym moim małym, śmiesznym Kazbegi i życiem tu. I nic się na to nie poradzi.

W biurze cisza. Nic się nie dzieje, co doprowadza mnie do szewskiej pasji. Fakt, nadrobiłam wszelakie zaległości filmowe i obejrzałam to, co już dawno temu zamierzałam (między innymi „Bitwę za Sewastopol” i „Botoks”, a także sto pięćdziesiąt głupkowatych filmików), no ale ileż można. Zdecydowanie wolę, jak się coś dzieje, nawet, jeżeli były to pytania w stylu „a jaka będzie jutro pogoda”, szczerze powiem, że nawet mi tego trochę brakuje. Ostatnio z letargu wyrwała mnie Rosjanka, która przyszła zapytać, która to teraz w Gruzji jest godzina, bo ledwo przyjechała i chyba się pogubiła w czasoprzestrzeni. No cóż, doskonale to rozumiem. W końcu ja od pół roku nie przybieram sobie w ogóle do głowy, jaki jest dzień tygodnia; żyję datami z kalendarza.

Za równe dwa tygodnie będę już w domu, będę upierdzielać kotleta schabowego z kiszoną kapustą i zagryzać karpatką. Chyba oszaleję ze szczęścia 😉 ale póki co – trzeba korzystać. Ile tylko wlezie! Zostało jeszcze jedno miejsce, do którego koniecznie w Gruzji muszę teraz powrócić. I nie mogę się tego doczekać… tak na odmianę dla starego, dobrego Kazbegi:)

W krainie wyniosłych wież.

Jesień w pełni. Jest przepięknie, do czasu, aż nie spadnie śnieg, a wraz z nim złote liście z drzew.

Za mną ostatnia grupa w tym sezonie. Jeszcze nie pora podsumowań, carpe diem póki można i te sprawy… Ostatnie 10 dni września upłynęło w miłej atmosferze i dobrym towarzystwie, pogoda dopisała, widoki jeszcze bardziej, czegoż chcieć więcej! Miałam swoje babie lato, poranne mgły, pajęczynki i złote kolory. Na osłodę dobiegającego końca sezonu miałam w pigułce wszystko to, co najpiękniejsze: Jutę i wejście na Przełęcz Chaukhi, Meteo, raz jeszcze Chewsuretię (porównanie z lipca) i przepiękną, nieodkrytą jeszcze Tuszetię. Kwintesencja. Chłonęłam wszystkie widoki i wrażenia, by jak najgłębiej wryły się w pamięć i by długimi, zimowymi wieczorami w Polsce móc wspominać te chwile pełne złotego światła, ciepła i radosnej beztroski.

W Shatili wspominałam swoją hiszpańską grupę i mój szok na brak kucharza, który miał tam być, w Tuszeti jeździłam konno (a jednak!!! Kiedyś to w końcu musiało nastąpić! Jestem pewna, że z nartami też tak będzie!) i – jak zawsze – taka praca to czysta przyjemność!

 

Wioska-twierdza Mutso.

W stronę jezior Abudelauri.

Roszka.

Droga do Szatili.

Chaukhi z drugiej strony.

Kocham wschody słońca z Meteo.

Przełęcz Chaukhi.

Karooowki.

Kazbeczek.

Chaukhi z Roszki.

Widok na lodowiec z Meteo.

Lodowiec.

Jak już wspomniałam, zupełną nowością był dla mnie jeden z nielicznych nieodkrytych jeszcze dla mnie regionów Gruzji – Tuszetia. Kolejne marzenie podróżnicze – odhaczone!

Tuszetia to magiczna kraina. Zatopiona wśród szerokich zboczy Północnego Kaukazu, ze względu na trudnodostępność jeszcze niezepsuta przez hordy turystów, pełna lokalnych wierzeń i szczypty magii. Cała ludność Tuszeti liczy około 100 osób i skupia się w 40 miejscowościach, formą przypominających ufortyfikowane twierdze. Znaczna część mieszkańców żyje tu tylko latem – wraz z pierwszym śniegiem przenosi się w cieplejsze i bardziej dostępne regiony pobliskiej Kacheti lub Tbilisi. Tuszowie słyną z odwagi, waleczności, a także, jak na prawdziwych górskich dżygitów przystało – miłości do koni. Przepastne doliny są idealnym miejscem na rajdy konne, które również i nasza grupa miała w planach.

Tuszetia z końskiego grzbietu.

W ramach ciekawostki:

• dawniej jeździec na koniu, mijający wioskę, winien zejść z konia i przejść przez nią pieszo,
• do Tuszeti zabronione jest wwożenie i spożywanie wieprzowiny (Tuszetia to ostatni schrystianizowany teren Gruzji, mieszanka lokalnych wierzeń i religii),
• lokalny napój to aludi – piwo, smakiem przypominające nieco rosyjski kwas,
• toasty podzielone są na 3 grupy: za Boga, za zmarłych i za żyjących
• w 2003 roku otwarto Tuszecki Park Narodowy (spotkać tu możemy wilki, rysie, kozice, a nawet lamparty kaukaskie!), największy w tej części świata
• do miejsc świętych nie wolno zbliżać się kobietom ( bo są nieczyste 😛 dzieci i staruszki mogą 😉 )

Droga, prowadząca do głównej wioski, Omalo, mierzy 72 km. Z racji tego, że wcześniej była jedynie pasterską ścieżką i przez 30 lat użytkowania nie należy do osiągnięć cywilizacji w formie autostrady, a także licznych serpentynem, jedzie się nią około 5 godzin. Zwana Drogą Śmierci, trafiła na listę 10 najbardziej niebezpiecznych dróg świata. Z kolei Przełęcz Abano to najwyżej położona przejezdna droga na całym Kaukazie. Ja to już jestem tak uodporniona i niewzruszona, ludzie mają mnie za wariatkę, ale na mnie ani jeden zakręt nie zrobił wrażenia i nie podniósł ciśnienia 😉

Droga Stu Zakrętów z Przełęczy Abano (2900m n.p.m.)

Przez cały okres trwania wycieczki (jak zawsze) miałam niesamowite szczęście i pogoda dopisała. Jedynym wyjątkiem był dzień podróży do Tuszeti –  mgła choć oko wykol, widoczność sięgająca metra. Świetnie! -nie widać przepaści, w które możemy sie stoczyć przy nieostrożnym ruchu kierownicą. Cale szczęście nasz szofer to oaza spokoju i rodowity Tuszyniec, kursujący tą trasą każdego dnia. Oczywiście ja byłam niepocieszona, tracąc tak wyśmienite widoki z drogi, ale cóż. Nie można mieć wszystkiego. 😉 Wpatrywałam się we mgłę, rozmyślając. Niektórzy w górach lub podobnych warunkach cierpią na anoreksję górską, a ja wprost przeciwnie, mam wzmożony apetyt. Tak to jest, kiedy pada deszcz, a dzieci się nudzą. Dorośli jedzą.

Czas się tu zatrzymał. Gdyby nie droga, wybudowana na przełomie lat 70 i 80, ludzie nadal żyliby tu jak przed wiekami. Dziś do wysokorozwiniętej cywilizacji w prawdzie jeszcze daleko, ale dzięki (lub przez…) turystom powoli życie zaczyna nabierać rozmachu. O ile można to tak nazwać. 😉 Ludzie nigdzie, ale to zupełnie nigdzie się nie spieszą. Jest cicho, spokojnie. Nie wiem dlaczego, ale Omalo bardzo skojarzyło mi się z miasteczkiem Czarnobyl – ten sam rodzaj czasem aż kłującej w uszy ciszy na poły wymarłej miejscowości. Wstaje się tutaj nie z pieniem koguta, a rżeniem konia. Siwek, stojący na wzgórzu radośnie rżał co chwila, nie pozwalając spać. Co ciekawe, wieczorem też go słychać – lokalny krzykacz:)

Stare, tuszeckie miejscowości przypominają wioski-twierdze. Ze względów bezpieczeństwa nie leżą w dolinie, lecz wysoko na stromych zboczach. Głównym elementem każdej wsi, częścią jej zabudowy gospodarczej są wieże, zwane koszkebi, które pełniły nie tylko funkcje mieszkalne, ale przede wszystkim obronne. To dzięki nim możliwy był kontakt między wioskami i szybki oraz skuteczny sposób informowania o dostrzeżeniu wroga (bliskość granicy z Czeczenią i Dagestanem).

Koszkebi.

Jak już wspominałam, w Tuszeti miałam okazję zasmakować rajdów konnych. To od dawna było moje marzenie! 😀 Agusia wreszcie się wyszalała! Nie wiem, co było bardziej niesamowite: widoki, oglądane z końskiego grzbietu, wiatr we włosach, czy samo obcowanie z tak mądrym, wspaniałym zwierzęciem. W ogóle to najlepszy był jednak pęd. W szaleństwie tkwi metoda, jak zawsze. Bo Gruzja jest taka, ze na drugiej lekcji jazdy konnej płynnie przechodzisz do galopu. Omija podstawy, przechodząc do poziomu zaawansowanego. Muszę jednak przyznać, że był to dla mnie większy extreme niż Kazbek i Elbrus razem wzięte – bo tam ufasz sobie i swoim nogam, a tu musisz w całości poddać się rytmu konia. Jak się nie zgrasz – spadniesz. Całe szczęście, mój Siwek był przekochany, poczułam z nim pełną nić porozumienia, więc czułam się całkowicie bezpiecznie. W galopie zwłaszcza! 😉 Nieco bałam się o mój aparat, przewieszony przez ramię, ale jakoś przetrwał. Za szaleńczą jazdę sam mnie jednak ukarał, bo jak schodziłam z siodła, to walnęłam sama siebie i teraz chodzę z blizną na nosie. Po dwóch dniach, mimo uczucia jakbym siedziała na beczce, nieco poobijana z siniakami, ale w pełni szczęśliwa – nadal nie miałam dość i gdyby tylko była możliwość kontynuacji – byłabym pierwszą chętną! Niestety grupa musiała wracać do domu, już był na to czas… Dla mnie jednak, co się odwlecze, to nie uciecze, bo do koni na pewno wrócę! 😉

Za niedługo w górach spadnie śnieg i droga do Tuszeti znów stanie się nieprzejezdna – na kolejne 9 miesięcy odetnie ją od świata. Tylko kamienne wieże sprzed wieków, dumne, niewzruszone i nigdy niezdobyte, będą trwały na straży, opierając się wiatrom i za nic mając surową zimę i niepogodę.

 

Rajd konny.

Wioska na zboczu.

Dagestan.

Koszkebi.

Z Przełęczy Abano.

Tuszetia.

Stado baranów na drodze.

Widoki z końskiego grzbietu.

Lasy! Lasów mi brakuje w Kazbegi!

Tuszecki pejzaż.

Widoczność się poprawia…

Wioska tuszecka.

Niebo pełne gwiazd, czyli jak zawsze na pełnym gazie.

18.09.18, wtorek

Środek nocy. Zrywam się i rozchylam namiot, wystawiając głowę, by zobaczyć, czy mgła się rozwiała i widać gwiazdy. Chyba mam zwidy. Pomiędzy namiotami biega lis z wielką, rudą kitą – chyba go wystraszyłam blaskiem czołówki, bo pogubił się, pokręcił w kółko i uciekł, spłoszony.  Nie, to nie zwidy. Niebo pełne gwiazd. Przemagam się więc, wychodzę z ciepłego śpiwora i idę robić zdjęcia. Miałam nosa – to, że całą drogę pada deszcz, a mgła wisi jak w Mordorze nigdy nie oznacza, że nocą się to nie rozwieje. O 2 niebo było usłane gwiazdami – można od nich dostać zawrotu głowy!

Muszę znaleźć kamień, który posłuży mi za statyw. Jedno zdjęcie przetwarza się 30 sekund, więc od oczekiwania w bezruchu trochę marznę. Do namiotu wracam przed 3 i jakoś nie mogę się już zagrzać, chłód przenika do szpiku kości. Zdaję sobie sprawę, że trochę przesadziłam, bo kto normalny zrywa się w środku nocy i spędza godzinę na polu, robiąc zdjęcia gwiazd? Z których wyszły może trzy.

Przewracam się z boku na bok. Mam wrażenie że ktoś łazi obok mojego namiotu. Lisik?? Czy może sfora bezpańskich psów? A może to tylko złudne wrażenie i po prostu zaczyna wiać? Chyba tak, to tylko wiatr. Uspokajam się, zwijam w kokon i w końcu nad ranem zasypiam. Gdy rano się budzę i wystawiam głowę, u wejścia do namiotu stoi czarny jak diabeł, kulawy pies, wesoło merdający ogonem.

Tak w skrócie wyglądała moja wczorajsza noc. Ubzdurałam sobie powtórkę zdjęć nocnych, bo ostatnio nie miałam ze sobą szerokokątnego obiektywu i widząc niebo nad Saberdze strasznie żałowałam. Miała być raz jeszcze Juta, ale tak jakoś przy okazji się złożyło, że zaprowadziłam grupę i tam z nimi spałam. Całą, caluteńką drogę padał deszcz. Myślę sobie: ależ ja jestem szurnięta!! Z własnej, nieprzymuszonej woli iść z dużym plecakiem, moknąć i marznąć potem w namiocie – to nie jest do końca normalne. 😀 Gwiazdy jednak wyszły, więc mam nadzieję, że nie marznęłam nadaremno i  z moich zdjęć też coś wyjdzie.:)

Niebo pełne gwiazd.

A rano jaki cudowny widok!! Wdrapałam się na górkę i miałam swoje chmury, wiszące nad Kazbegi. Z jednej strony widok na lodowiec, a z drugiej taki spektakl… Warto było poprzedniego dnia zmoknąć. Okazuje się, że w moich szalonych pomysłach jak zwykle jest metoda – podświadomie wiem, że mają one rację bycia i zawsze wychodzi na moje! 🙂

W ostatnie dni byłam też w Dolinie Truso i w Jucie – jako przewodnik dla dwóch Żydów z Izraela, którzy wcale nie wpisywali się w typiczność swojej nacji, więc było bardzo miło i sympatycznie. Już gołym okiem widać, jak wszystko przywdziewa jesienne barwy… Lubię ten czas, pięknie jest. A co do kropelek i pajęczynek – wczoraj w drodze na Saberdze było tak wilgotno, że mi się na warkoczu osadzały! Miałam swoje kropelki! Jeszcze brakowało zamrożonych rzęs 😉

Konik z Juty.

Jutro przejmuję kolejną grupę, pewnie ostatnią w tym sezonie – będę z nimi aż do końca września, a plany mamy bardzo bogate! Będzie super! 😀 Potem to już tylko październik, sezon dobiegnie końca i ogółem to przeleci jak z bicza trzasnął… Nawet się nie obejrzę, a już w domu będę! A, a’propos – jak tak siedzę w tym namiocie i piszę na kolanie, to tak sobie myślę, jak bardzo napiłabym się teraz z rana kubka gorącego mleka z roztopionym masełkiem…. Och ach!:)

Na sam koniec jeszcze jedna anegdotka z codziennego życia Agencji Górskiej z serii KOCHAM MOICH TURYSTÓW: przychodzi kiedyś pani do biura, przegląda pamiątki, zerka na mapę, a w końcu pokazuje palcem na butle z gazem:

-Szto eta?

-Eta gaz.

-A kamu eta?
-Nu, alpinistam.

Pani zdziwiona, patrzy na mnie jak na wariatkę, po czym z całkowitą powagą pociera nos i pyta:

-A zaczem alpinistam gaz? Sztoby ego niuchać?

Hm. Wciągać gaz, żeby dodał Ci skrzydeł. Można i tak, na pełnym gazie! W Gruzji przecież wszystko można.

No astarożna. 🙂

Saberdze.

Wiszące chmury.

Wodospad w Jucie.

Koń by się uśmiał!

Juta.

Dolina Truso z lotu ptaka.

Dolina Truso.

Jesiennie.

Taki poranek.

Widok na lodowiec Gergeti.

Cminda Sameba w chmurach.

Polowanie na babie lato.

4.09.18

Wrzesień. Dzieciaki poszły do szkoły, a ja łapię się za głowę, starając doliczyć się lat, „kiedy to było”… Tracę rachubę czasu 🙂

Zaraz obok maja najpiękniejszy miesiąc roku. Widać już gołym okiem, jak wszystko zmienia swoje barwy… Coraz wcześniej robi się ciemno, skłony gór zaczynają przypominać nasze Czerwone Wierchy, nad dolinami nieruchomo zastygły chmury, mgliste poranki, jeszcze mi tylko brakuje złotego światła i babiego lata, płynącego na wietrze. Wtedy już całkowicie poczułabym ten klimat jesieni. Jarzębina i rokitnik gotowe do zerwania, a ja, za każdym razem przechodząc obok nich, miewam fantazje, żeby ich owoce zalać czaczą i zaskoczyć Gruzinów wymyślnym smakiem słodkiej naleweczki! 😀 Ostatnio nawet dostałam od jakiegoś turysty pół litra, chciał wyrzucić butelkę do kosza, ale jak ją spontanicznie otrzymałam, tak spontanicznie oddałam tego samego wieczoru – bardziej potrzebującym 😉

Kazbegi zmienia barwy.

Po sześciodniowej zmianie w biurze naczelną rzeczą, którą robię w wolny dzień w pierwszą godzinę po pobudce jest nastawienie prania. W dwie godziny, kiedy jeszcze zazwyczaj nie pada, zdąży mi wszystko wywiać, a resztę dnia mogę spędzić na cudownie odmóżdżającym sprzątaniu kuchni, łazienki, a także przeglądaniu Aliexpress i rozmyślaniu, jakaż to pierdoła za mniej niż 2$ mogłaby mi się przydać. Moja Mama przestała już te paczuszki nawet rozpakowywać, po prostu rzuca na jeden stos w kącie mojego pokoju – kupa rośnie i czeka na powrót Agusi. Najśmieszniej kiedyś było, jak zamówiłam sobie dwie koszulki – jak okazało się, identyczne zamówiłam jakiś miesiąc wcześniej. Spodobał mi się kolor. To chociaż oznacza jedno – jak mi coś raz wpadnie w oko, to jestem stała w uczuciach 😉

Cztery wolne dni to już baaardzo dużo. (To, co posprzątałam zdążyło się już ubrudzić). Dobrze, że już jutro do pracy!! 🙂 Nadrobiłam społeczne zaległości, dokończyłam książkę i WRESZCIE NORMALNIE POSZŁAM NA ZDJĘCIA. Z brakiem dzikich zwierząt w okolicy już się jakoś pogodziłam, choć to boli okropnie, ale zwykłego wyjścia w plener odpuścić nie można. To jak z sztuką dla sztuki – nie może być „przy m okazji”. 😉 Aaaach, tego mi trzeba było! Wyjścia po 5 rano, polowania na światło i dozy zachwytu. No i oczywiście przewiania głowy. Zawsze, gdy pizga tak, że urywa głowę, myślę sobie, że na Meteo muszą mieć przekichane. Nie mówiąc o tych, co akurat idą na szczyt! Wtedy dziękuję w myślach, że ja miałam tak idealne warunki… Farciarz nad farciarze. W ogóle pewnie niektórzy mogli sobie pomyśleć, że się przechwalam, bo jak wróciłam, to każdemu mówiłam: „A wiesz, że byłam na Kazbeku i Elbrusie?!” , ale to wszystko było z radości. 🙂 Po prostu nadal nie mogę uwierzyć w swoje szczęście: że tak wszystko idealnie się złożyło i dzięki temu bez wiekzych problemów mogłam wejśc na obie te góry… Więc teraz jak patrzę na Kazbek, mogę sobie tylko wyobrażać, jakie warunki muszą tam w danej chwili panować. A ja tam byłam. O, tam, na samym czubku.

Jak wisienka na ptysiowym torcie.

Co tam musi się dziać na górze…

Wróciłam zziębnięta, wypiłam kawusię i resztę dnia z czystym sumieniem mogłam sobie czytać i przewracać się z boku na bok. Idealne lenistwo. Czasem tak po prostu trzeba, na odmianę dla życia na pełnych obrotach. 😉 Co jednak za dużo, to niezdrowo, potwierdzone naukowo! Przede mną kolejne 11 dni w biurze, ogarniania gruzińskiej rzeczywistości i walki z wiatrakami. A potem… a potem to znowu w drodze, znowu góry i polowanie na babie lato i chmury, wiszące nad dolinami…

Gra (z) światłem.

Najpiękniejsza panorama Kazbegi. 🙂

Z Kazbekiem w tle.

Polowanie na światło.

Czapeczka.

Stały element krajobrazu.

Cminda Sameba.

Korki na drodze w Jucie.

Na górze musi pizgać.

Jestem świrem. Dwa pięciotysięczniki w cztery dni.

Cel? Niekoniecznie. Raczej uwieńczenie drogi. Jeszcze kilka lat temu nawet nie pomyślałabym, że kiedyś stanę na szczycie dwóch kaukaskich gigantów. Nad brzegiem Bajkału – owszem, ale jakieś niebotycznie wysokie wierzchołki?? Prawda, góry kochałam od zawsze, ale nie byłam wariatem, gotowym na jakieś ekstremalne wyzwania. Gruzja zmieniła w tym aspekcie wszystko. Żyjąc w Kazbegi od 13.04, Kazbek każdego dnia wabi mnie swym urokiem. To przecież taka trzy razy większa Babia Góra, którą co rano podziwiam z okna mojego rodzinnego domu. Przygotowywałam się więc mentalnie na spotkanie z Mkinvartsveri od połowy kwietnia i coraz śmielej myślałam o tym, że może i mi uda się stanąć na jego szczycie. Nadzieja matką głupich, a że głupi ma zawsze szczęście… 😉 Fizycznie – byłam jak kozica gotowa do skoku. Mówisz „DAWAJ!”, a ja stoję pierwsza w szeregu. Pierwszy raz na Przełęczy Arsza, jeszcze w śniegu po kolana, pierwsze spotkanie z lodowcem, pierwsza noc na Meteo, pierwsze przekroczenie granicy 4000 m n.p.m….Małymi kroczkami, ale „tylko do przodu i ani kroku w tył!”Technika strategiczno-oblężnicza. Wystarczy spuścić (Kozicę!!) z uprzęży i hoop, już jest. 😉 Takie przynajmniej miałam wrażenie, dlatego całą sobą chciałam się przekonać na własnej skórze JAK TO NAPRAWDĘ JEST.

…

„Szykuj się na Kazbek” – powiedziała mi kiedyś Ewa. Agusia oczy jak pięć złotych, w tęczówkach odbija się Lodowy Szczyt i nie może się doczekać! Szłam jako lider 23-osobowej grupy. Biegałam pomiędzy namiotami i każdego pytałam o samopoczucie, co wywoływało niemały zaciesz wśród grupy – oraz zdziwienie, skąd czerpię tyle energii 😉 Spędziliśmy dodatkowy dzień na Meteo, dzięki czemu nie tylko aklimatyzacja przebiegła dużo bardziej pomyślnie, ale i idealnie wstrzeliliśmy się w okno pogodowe. W międzyczasie jadłam arbuza z chłopakami z Bezpiecznego Kazbeku (<3) i piłam herbatę za herbatą. Ostatniego wieczoru miałam ogromny dylemat, czy w ogóle kłaść się spać – atak szczytowy rozpoczyna się zazwyczaj o godzinie 2 w nocy. Byłam tak podekscytowana, że gadałam jak najęta i daleko mi było do mojego śpiwora. 12:30 – nie wiadomo, czy mówić „dzień dobry”, czy „dobranoc”, zaspana jem śniadanie (zwał jak zwał) – kisiel wymieszany z owsianką (najlepsza bomba energii!). Cztery warstwy ubrań, słaby blask czołówki oświetlający drogę, krok za krokiem i ruszamy. CAVEDID, jak to mówią Gruzini. Na wysokości Czarnego Krzyża (ok. 4000 m)  mijamy ostatnie namioty – przed nami już tylko lodowiec. Nocą większość szczelin jest niewidoczna – to znaczy – człowiek nie zwraca na nie uwagi i dopiero, gdy musi  nad przepaścią, serce samo podchodzi do gardła. Dopiero wracając, mieliśmy okazję w pełni dojrzeć potęgę lodowca. Naprawdę, nie wyobrażam sobie iść tam samej, bez sprzętu, co niestety robią setki ludzi, zupełnie lekceważąc wszelakie zasady bezpieczeństwa. Tak złudnej rzeczy jak szczeliny na lodowcu nie ma.

Idziemy, mozolnie pnąc się do góry. W pewnym momencie nasz przewodnik zaczął nucić znaną kaukaską piosenkę „Jedziem, jedziem na diskoteku w sąsiednie sieło”. Mijająca nas grupa Rosjan przejęła pałeczkę i wkrótce wszyscy wspinali się w rytmie dyskoteki. 😉 Potem się dziwić, że jakieś dziwne rzeczy chodzą mi po mojej rudej głowie i nie mogą się wydostać!

Od wschodu słońca, który spotkał nas w okolicach Plateau (4400m), wszystko stało cieplejsze i piękniejsze. Wstąpiły we mnie nowe siły i świadomość, że teraz nic już mnie nie powstrzyma. Oczywiście będąc związanym na linie z innymi ludźmi trzeba stale zdawać sobie sprawę z tego, że w razie problemów jednego członka grupy zawrócić muszą wszyscy – ja czułam się tak wyśmienicie, że modliłam się tylko o siłę dla pozostałych! 😉 Na szczycie stanęło niemalże 100% grupy – aż 18 z 19 osób.

Tyle czekałam na tą chwilę. W sumie sama nie wiem, czego się spodziewałam na szczycie. Łez? Tańca radości? Było jedynie krótkie „O kurwa” i dziki oczopląs. I cicha duma, że dałam radę,. Małe rude, a zuch. Za to po powrocie do Meteo biegałam jak najarana, skończyłam arbuza (o matko, ależ taki arbuz smakuje po Kazbeku! Najlepsza rzecz pod słońcem!) i czułam, że wyglądam niczym wesoły kundelek, merdający ogonkiem. Zdaję sobie sprawę, że z góry byłam na wygranej pozycji. Dobra aklimatyzacja, pogoda jak żyleta, ciepło, doświadczeni przewodnicy… Przy takich okolicznościach nie mogło się nie udać. Przekonałam się „jak to jest”, ale tak naprawdę dalej nie wiem, „jak to jest”, bo takie warunki jakie miałam, trafiają się raz na miesiąc. Albo i dwa. Kolejne potwierdzenie tezy w moim życiu, że głupi ma zawsze szczęście. Co by się nie działo. I jeszcze wszyscy przewodnicy, którzy z nami szli, zgodnym chórem stwierdzili, że Aga to „nienormalnaja i prosto supier dziewuszka” – najlepszy komplement, jaki może usłyszeć kobieta, która właśnie wróciła z pięciotysięcznika 😉

Oczywiście najważniejsze w zdobyciu szczytu jest bezpieczny powrót. Wracając do Kazbegi chłopaki uczyli mnie mohewskiego – lokalnej gwary. Tak naprawdę nie jestem pewna poprawności tłumaczenia, oni uwielbiają robić sobie ze mnie jaja i ogromnie to ich bawi, gdy się potem denerwuję. Stwierdzili, ze mimo lisiej fizjonomii wcale nie jestem jak lis – zwykle brakuje mi chytrości. Więc w sumie jestem pewna, że wciskali mi kit. 😀

Widok ze szczytu.

Widok ze szczytu – Chaukhi.

Widok z 5000m – Elbrus i Uszba.

Widok z Plateau.

Zeszliśmy z Kazbeku i już kolejnego poranku ruszyliśmy w stronę Elbrusa.

Wyjazd do Rosji był dla mnie darem od losu i totalnym zaskoczeniem. Takim sto razy większym niż Kazbek. Tego się nie spodziewałam, gdy Ewa w połowie lipca powiedziała mi: „Musisz wysłać paszport do Polski i wyrobić wizę. Pojedziesz na Elbrus.” Znowu zrobiłam oczy jak pięć złotych i w duchu zaczęłam skakać z radości. Elbrus! Rosja!!!!! Nigdy nie pozbędę się miłości i sentymentu do tego kraju – w końcu pięć lat studiów równo ryje banię ;) Wreszcie mogłam sobie posłuchać czystego brzmienia rosyjskiego, a nie kaleczących Gruzinów, którzy mówią: „Eto haroszyj gałowa, paczemu ON balit?”

Prócz wizy, największa trudnością w podróży do Rosji jest oczekiwanie na granicy, ale nawet to poszło bardzo sprawnie – trzy godziny to naprawdę nic (przypomniałam sobie moje 12h, kiedy wracałam z Kijowa). Witamy w Rosji, po raz trzeci. Ekstrim uze naczalsa!!! Marzyłam zobaczyć Kaukaz od strony rosyjskiej – mówisz i masz. Całą drogę, mimo deszczu, wchłaniałam widoki i cieszyłam się jak dziecko. Już tak długo jedynymi górami, jakie widziałam, były regiony Kazbegi, więc Osetia i Kabardino-Bałkiria były dla mnie miłą i zupełnie zaskakującą odmianą. Lasy, których w Gruzji nie ma dużo i dzika przestrzeń – to jest to, co zrobiło na mnie największe wrażenie.

Lasy!

Takie góry.

Lodowce.

Umom Rassiji nie panjat… 😉

Elbrus to wygasły wulkan. Czytałam kiedyś ciekaw artykuł Góreckiego, w którym opisywał, że Elbrus się budzi, a gdy wybuchnie, całkowicie zmieni panoramę Kaukazu i wszystkich sąsiadujących krajów. Ma dwa wierzchołki i jest ogromnym masywem. Oraz bardzo komercyjnym. Na wysokość 4900 m może wywieźć ratrak, a jeszcze wyżej – skuter śnieżny. Wystarczy zapłacić. Oczywiście 700 m przewyższenia do pokonania pozostaje, ale to i tak duże ułatwienie. Sporym wyzwaniem jest za to zimno. Znowu mieliśmy pogodę-żyletę, ale mimo to i tak chłód dał się we znaki. Jeszcze nigdy w życiu nie miałam na sobie tyle warstw, a wcale nie było mi za ciepło! Ot, tak w sam raz. Wschód słońca był bajkowy i znowu dodał skrzydeł. Na szczycie Elbrusa byliśmy juz o 6:50 lokalnego czasu. To było jak postawienie kropki nad i. Wyżej w Europie nie ma już niczego!!! 5642 m n.p.m. Przepiękny widok na Wysoki Kaukaz: Uszbę, Szcharę, Czeget, Dych-Tau… dla takich widoków warto się wysilać. Znowu prawdą okazuje się powiedzenie, że „życia nie mierzy się ilością oddechów, ale ilością momentów, kiedy zapiera oddech”.

Aga na szczycie Elbrusa (5642 m n.p.m) Wyżej w Europie już się nie da!

Czy czuję się zdobywcą? Nie, w żadnym razie. Alpinistką? Daleko mi, w pożyczonych butach i gore-texie. Czuję się jednak cholernie szczęśliwym i (na dziś dzień!) spełnionym człowiekiem. Tym większe podziękowania należą się Mountain Freaks! Wspominałam już, że kocham swoją pracę i możliwości, jakie mi daje? A że zawsze wychodzę z założenia, że jak dają, to trzeba brać… korzystam więc, jak tylko mogę! 🙂

Tetnuldi.

Ze wschodem słońca od razu stało się cieplej.

wstaje słońce.

Elbrus w pełnej okazałości.

Kontemplacja.

Wiedźma w blasku wschodzącego słońca.

Całe szczęście prognozy się nie sprawdzają!

Panorama Kaukazu Wysokiego.

Kaukaz.

Widok na Uszbę/Wiedźmę/Matterhorn Kaukazu.

Taka pogoda zapowiadała się na całe wyjście…

Wjazd kolejką.

Wjazd kolejką.

Taka pogoda zapowiadała się na całe wyjście…

Całe szczęście prognozy się nie sprawdzają!

Wiedźma w blasku wschodzącego słońca.

wstaje słońce.

Ze wschodem słońca od razu stało się cieplej.

Widok na Uszbę/Wiedźmę/Matterhorn Kaukazu.

Kaukaz.

Panorama Kaukazu Wysokiego.

Kontemplacja.

Elbrus w pełnej okazałości.

Tetnuldi.

Pogodynka stwierdza: idzie jesień.

Idzie jesień. Do takiego wniosku doszłam jakieś trzy dni temu, kiedy to, prowadząc transmisję na żywo z Witanowicami, spojrzałam na pole i stwierdziłam, że „o kurde, jest 20:20 a tak ciemno!” To spostrzeżenie tylko utwierdziło moje wcześniejsze przeczucia. To, że chmury nisko wiszą z rana, to, że jakaś rześkość w powietrzu, to, że jarzębina dojrzewa… Ludzie patrzą się na mnie, jak na wariatkę: „Przecież dopiero sierpień!”, ale ja wiem swoje 😀 co roku tak mam, że mój biologiczny zegar już z początkiem sierpnia stwierdza: wsjo, koniec, jesień blisko… Co wcale nie oznacza, że to źle! Po prostu stwierdzam fakt. 😉 Bardzo lubię babie lato, złote światło i rześkie poranki. Nic, tylko budzić się z kurami i biegać po górach!!!

Ostatnio jakoś sporo się tych przemyśleń mi nagromadziło. To tak akurat, tuż po półmetku, o którym wspominałam poprzednim razem.

Z perspektywy czasu i nagromadzonego doświadczenia upewniłam się w jednej rzeczy: absolutnie nie nadaję się do pracy biurowej. Choćbym jak bardzo się starała, nie potrafiłabym udawać, że jestem ułożoną i akuratną dziewczynką, która nigdy nie podniesie głosu. Pracowałam w biurze prawie 1,5 roku, ale byłam najbardziej roztrzepaną i rozklętą osobą w całej firmie – zupełnie niepasującą do otaczającej mnie rzeczywistości. Brakowało mi wrażeń i kontaktu z ludźmi – dlatego jestem teraz tu, gdzie jestem, czyli w Kazbegi. W centrum turystycznego sztormu. Tu też jest coś na kształt biura, które jednak z typowym biurem ma niewiele wspólnego, bo jest raczej czymś na kształt centrum dowodzenia. Tak bym to określiła 😀 Po całym tygodniu, równych 7 dniach bez przerwy, spędzonych w biurze, po najazdach turystów różnych maści i waści jakoś wcale nie czuję się wyprana, a raczej jeszcze bardziej nakręcona jak pozytywka. Ostatnio odwiedził nas sam Ryszard Pawłowski – mieć zdjęcie z słynnym himalaistą to nie lada gratka! I takie znajomości, że głowa mała! Cóż, taka praca i za to ją kocham 😀 😀 😀 Teraz przyszedł czas na reset przed kolejną grupą. Od 11.08, przez całe 11 dni czeka mnie spore wyzwanie, ale zrelacjonuję je przy następnej okazji, by było o czym opowiadać. A będzie o czym!!! 😉

Ryszard Pawłowski i dwie Agi 🙂

W naszym biurze Mountain Freaks jest się kimś na kształt Wielkiego Ogarniacza Wszechświata. Naszą dewizą jest: „Rzeczy niemożliwe robimy od ręki, na cuda trzeba trochę poczekać”. Ostatnio śmiałam się, że wpiszę sobie do mojego CV kilka istotnych rzeczy:

• załatwianie noclegów, transportów i transferów (szerokorozumiana logistyka)
• profesjonalne i ekspresowe składanie namiotów (to lubię najbardziej!)
• bycie kucharzem polowym dla 20 osób, bez wcześniejszego nastawienia i przygotowania (czysta improwizacja)
• wiązanie raków drugiej osobie w pozycji pucybuta (zawsze służę pomocą)

A, zapomniałabym znowu o jeszcze jednej istotnej rzeczy. Mam również idealne kwalifikacje na pogodynkę. Przychodzą ludzie z najbardziej głupkowatym pytaniem pod słońcem: A CZY WIESZ JAKA JUTRO BĘDZIE POGODA???? Często bez jakiegokolwiek hello, priviet, dzień dobry, wyliż mi żyć – po prostu JAKA BĘDZIE POGODA. Przewracam wtedy oczami i z ironicznym uśmiechem odpowiadam:

–Nie mam pojęcia, Bogiem nie jestem, a że znajdujemy się w wysokich górach… Cóż. Rożnie może być. Prawdopodobnie będzie padać.

-Och, naprawdę?

Nie, na żarty. Centrum meteorologiczne i pogodynka Agusia przecież blefuje. Gdzieżby taka mała słodka dziewczynka mogła zmyślać. Jesień wyczuwam w każdej krwince, to pogodę też mogę przewidywać, a co – i tak zapewne będę miała rację! W każdym razie prawdopodobieństwo deszczu jest dużo wyższe, niż prawdopodobieństwo żaru z nieba. Cóż, dzień dobry, witamy w górach!

Taki młyn potrwa jeszcze pewnie koło miesiąca, potem turyści stwierdza, że już jesień i tłumy przestaną walić do naszych drzwi, a ja zapewne stwierdzę, że chyba wreszcie napiłabym się czaczy. Lub chociaż czaczaju. (kolejny, obok  kawy ze sgusionką, wynalazek rodem z Meteo. Czaczaj = czacza + czaj). Dla padniatia nastrojenia, bo brakuje mi adrenaliny, która tak bardzo uzależnia.

czasem zdarzają mi się chwile, gdy mnie wcina i nie wiem, jak mam zareagować.

Jestem tu już niemalże cztery miesiące. Upływający czas najbardziej widać po moich zdjęciach i ilościach śniegu na Kazbeku – jak bardzo się wszystko zmieniło. Jestem już zaprawiona w bojach, uodporniona na dziwne pytania (w większości!), ale i tak czasem zdarzają mi się chwile, gdy mnie wcina i nie wiem, jak mam zareagować.

Dzwoni kiedyś doi mnie nieznajomy numer. Łamaną ruszczyzną, słychać, że Gruzin. Ha! Że też od razu nie pomyślałam, że normalny Gruzin nigdy w życiu nie rozpocząłby ze mną gadki po rusku! Już wtedy powinno mi się zapalić czerwone światełko, ale nie, gdzieżby.

– Słyszałem, że organizujecie wycieczki do Truso i Juty, potrzebuję przewodnika na pojutrze. I jeszcze na Saberdze, trzeci dzień!

– Przewodnika? To trzeba do biura przyjść, załatwić.

– Ale ja od Niki mam numer!

– Dobra, to ja się zorientuję w dostępności i oddzwonię.

Profesjonalizm nade wszystko. 😉

Nie minęła minuta, zaś dzwoni ten sam. Jakby mu się ciut ruski poprawił, a w dodatku słyszę śmiech.

– To jak z tym przewodnikiem? A tak w ogóle to nie poznajesz mnie?

Zgłupiałam.

– Eeeeeeej, kto sobie ze mnie jaja robi??!! To żart, prawda???

Okazało się, że chłopaki z Meteo chcieli mnie nabrać i oczywiście im się to udało. Jestem zbyt łatwowierna, we wszelaki kit uwierzę. Komiczne, prawda? Odegram się, nie odpuszczę! Będą mieli Agnieszeczkę… 😛

Dobra, koniec moich pierdół na dzisiaj. (choć tak właściwie skrobię to od trzech poranków, bo przecież wieczorami mój móżdżek nie funkcjonuje tak jak rano). Do kolejnego razu, po 22.08!!! Dziś ubogo ze zdjęciami, zarobiona byłam i nie mam nic specjalnie nowego, ale następnym razem nadrobię 😀 (mam nadzieję, że będzie czym!) TRZYMAJCIE KCIUKI!

Na półmetku.

Koniec lipca. Jestem już na półmetku swojego pobytu w Gruzji. Półmetek to dobry czas na refleksję, ale na tę chwilę nie mam natchnienia na takie mądre rzeczy, potrzebuję jeszcze trochę więcej kawy. 🙂 Kiedyś ze zmęczenia zaczęłam myśleć o Polsce, o tym, że Mama robi zaprawy z ogórków i soki z malin, że jarzębina i dzika róża już powoli dojrzewa i jeżeli chcę zrobić nalewkę, ktoś musi mi je zerwać, o tym, że są żniwa i wkrótce sarny rozpoczną swoje gody i nastanie piękny czas dla foto-łowów… i takie tam. Sado-maso i trochę niepotrzebne dołowanie. Dziś mam wolne, więc nie myślę o niczym. Carpe diem! I to jest idealna refleksja.

29.07

Wracałam z tbiliskiego piekła w stronę Kazbegi. Z cudownymi planami na wieczór uciec z dala od cywilizacji, zaszyć się w górach z namiotem i jeść sucharki. DUP. W połowie drogi marszrutka łapie gumę i znowu czuję się jak w piekle. Przypominam sobie mądre słowa, że przecież lubię extreme – więc mam za swoje! Za to upałów nie znoszę – jest to jedna z nielicznych rzeczy, którą można mnie wykończyć. Nie łamie mnie wiatr, mróz, ani wczesne wstawanie. Ale upał momentalnie. Byle do września! 😀

Biwaczek. Takie wolne to ja lubię. Daleko od zasięgu telefonicznego, w sąsiedztwie masywu Chaukhi i wspinaczy, szukających trudnych dróg. Nie ma Internetu, wieje przyjemny wietrzyk, zrobiłam sobie dzień dobroci dla zwierza i jem tylko to, co lubię najbardziej na świecie, czyli słodycze.

-Muszę wreszcie zacząć jeść normalnie, bo po tych grupach i gruzińskich suprach jest mi źle na brzuszku.

Ania patrzy na mnie ze zdziwieniem, jak zagryzam ciastko cukierkiem:

-Normalnie?

-No wiesz, coś w stylu rano owsianka, a potem drożdżówka i wafelki maczane w kawie, to przecież norma.

-AHA.

Tego mi właśnie brakowało! A że w górach ciastka smakują najlepiej – nie potrafię sobie odmówić tej przyjemności ;)) Z resztą w końcu mam wolne.

Biwak pod Chaukhi.

Cały lipiec przeleciał mi jak z bicza trzasnął. W ogóle nadal nie ogarniam, że już tu tyle jestem. Kwiecień to dla mnie kraina odległa o sto lat świetlnych, kiedy to było!  Dwa tygodnie z Hiszpanami, kilka dni w biurze potem kolejna grupa… Lubię, kiedy dużo się dzieje – Agusia w swoim żywiole. Potrzebuję ewentualnie dwa dni resetu dla naładowania baterii  i czasu na zrobienie prania, a potem mogę znowu działać i trajkotać jak nakręcona 😀 Moja ostatnia grupa nadała mi nawet przezwisko: AGANIOK. Mistrzostwo świata!!!! Jako dziecko zawsze mi było przykro, że jedyne jak przezywają mnie koledzy, to „Pippi” lub „Agusia Magusia”, ewentualnie „piegowate jak indycze jajo, złe jak szczur” – musiałam czekać 25,5 roku, aż ktoś tak trafnie mnie zdefiniuje jako Aganiok! Znaczy więcej, niż 1000 słów! 😀 Artur, Adam i dwie Małgosie – dziękuję!! ❤

Po raz czwarty byłam też na Meteo. Utrzymuję swą co dwutygodniową częstotliwość odwiedzin – Ruda jak zwykle za każdym razem robi furorę 😛 Od początku lipca w bazie pod Meteo stacjonują też nasi Rodacy – ratownicy z Bezpiecznego Kazbeku. Solidaryzujemy się z chłopakami nie tylko ze względu na polską krew i stacjonowanie pod Kazbekiem, ale i dlatego, bo po prostu są fajni, a to, że odwalają kawał dobrej roboty i zawsze służą pomocą (nie ważne, czy chodzi o przesyłkę do kraju, czy porażenie piorunem) to tylko dodaje im zajebistości. Mając chwilowo dość gruzińskości, po prostu wolałam iść do chłopaków, wypić herbatę i pograć w państwa-miasta (!). Ostatniego wieczoru zaczęliśmy nawet oglądać film (taki to full-wypas na Meteo! Sranie za kamieniem, ale film to sobie mogą oglądać!), kiedy do namiotu wpadł jeden przewodnik, mówiąc, że jego skacowanemu koledze chyba się coś pogorszyło. Przerwaliśmy film i chłopaki, nawet nie parsknąwszy śmiechem, natychmiast rzucili się na pomoc. A’ propos kaca: w Gruzji nikt nie wyśmiewa się ze skacowanego znajomego. Kac wzbudza litość i wymaga troski. „Każdy z nas tak kiedyś miał” – budzi poczucie solidarności i jedności z cierpiącym. 😀 Kolejnego ranka poszkodowany, nafaszerowany elektrolitami i innymi specyfikami, cudownie ożył. Ja piłam w kuchni kawę, a on wszedł i z uśmiechem na ustach zawołał: „Oooch, Agnieszeczka przyszła!” Jednym słowem – Bezpieczny Kazbek przywraca do życia. 😉

Punktem kulminacyjnym naszej grupowej wyprawy tym razem nie było jednak Meteo, a  Rcheulishvili – jeden z wierzchołków Chaukhi. Tego w moim życiorysie jeszcze nie było! Wspinaczka! Jeszcze 5 lat temu chyba nawet bym nie pomyślała, że będę się wiązać liną i kurczowo trzymać się skał, bo z drugiej strony tylko przepaść. Całe szczęście, że pozbyłam się lęku wysokości, ale adrenalina i tak była! Zdobyłam jeden taki szczyt i już myślę, jakby tu wykombinować z kolejnym! (Byliśmy na najprostszym) Na Kazbek sezon w pełni – kolejki nawet za kamień (hahahaha), a na Chaukhi – ani żywej duszy – cisza i święty spokój, to chyba przyciąga najbardziej. Jedynie gruzińscy przewodnicy-wspinacze, którzy na Chaukhi odpoczywają od Kazbeku i tak spędzają swoje wolne dni. Super sprawa! 😉

Szkoła wspinania 😉

Po Chaukhi byliśmy jeszcze w Kacheti (tradycyjnie David Gareja i Sighnagi) i ostatni dzień w Tbilisi – o matko, tam to masakra, nie ma czym oddychać! Miałam plany wykorzystać z Anią wspólne trzy wolne dni i gdzieś wyjechać, ale ze względu na upał zrezygnowałyśmy z tego pomysłu i z poczuciem ulgi wróciłyśmy do Kazbegi, wzięłyśmy namiot i wypoczywamy na biwaku pod Chaukhi. Do znudzenia, ostatnio tylko Chaukhi i Chaukhi, z każdej strony i o każdej porze, ale jest pięknie i czego chcieć więcej! Czekałam, aż się ściemni, by uchwycić trochę nocnego nieba – w końcu to taki ładny rodzaj fotografii! Nigdy mi się to dotychczas nie udawało, ale tym razem z zawziętością wygramoliłam się z namiotu, znalazłam kamień, służący jako statyw, no i jazda. Efekty przerosły moje oczekiwania – jak na pierwszy raz wyszło super! Przed nami sierpień – miesiąc gwiazd i Perseidów, będę próbować więc dalej, jak tylko nadarzy mi się okazja być z dala od cywilizacji i bliżej rozgwieżdżonego nieba 😉

Nie, to nie dorysowane efekty w photoshopie, nie, to nie wschód ani zachód słońca, tak po prostu było, wyszła Wiedźma z namiotu i zaczarowała niebo 😉

Trzeba korzystać, póki warun sprzyja!!

Upisałam się dziś jak natchniona, to wszystko przez te słodycze, które aż nadto dodały mi energii! 🙂

PS1. Kupiłam sobie kapustę. Żaden wyczyn, no tak, ale w warunkach Kazbegi dostać ładną sztukę to nie lada wyzwanie. Ach, zrobię sobie zasmażaną, z ziemniaczkami i koperkiem, popiję kefirem… a kolejnego dnia kapuśniaczek. Potem surówka. Takim to sposobem mam obiadów na cały tydzień – wszystko z jednej małej kapusty, o której tak marzyłam! I widzicie, jak niewiele dziecku do szczęścia potrzeba…. 😉

PS2. A gdyby ktoś chciał poczytać więcej o projekcie Bezpieczny Kazbek i jakoś wspomóc naszych dzielnych chłopaków, zajrzyjcie na stronę: https://polakpomaga.pl/kampania/bezpieczny-kazbek

 

 

Kocioł.

Wspinaczka.

Biwak nocą.

David Gareja pod koniec lipca.

Agama.

Chaukhi.